PB-049

Đề xuất

Đề xuất về giải pháp mong muốn: Xây dựng hệ thống cảnh báo sớm hiện đại và đồng bộ: Ứng dụng công nghệ cảm biến, radar thời tiết, và trí tuệ nhân tạo để theo dõi mưa, lũ, sạt lở theo thời gian thực; tích hợp dữ liệu từ trung ương đến địa phương. Phát triển nền tảng thông tin đa kênh: Thiết lập ứng dụng trên điện thoại, hệ thống nhắn tin SMS tự động và loa phát thanh địa phương để gửi cảnh báo nhanh, chính xác đến từng hộ dân. Đào tạo và nâng cao năng lực cộng đồng: Tổ chức tập huấn định kỳ cho người dân về kỹ năng ứng phó thiên tai, sơ tán khẩn cấp, và sử dụng thiết bị hỗ trợ. Xây dựng bản đồ rủi ro thiên tai chi tiết: Cập nhật thường xuyên khu vực có nguy cơ cao để quy hoạch dân cư, xây dựng nhà an toàn, và bố trí điểm sơ tán phù hợp. Tăng cường đầu tư và hỗ trợ từ Nhà nước và các tổ chức quốc tế: Đảm bảo nguồn lực tài chính và kỹ thuật để triển khai hiệu quả các giải pháp dài hạn, hướng tới mục tiêu giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ an toàn cho người dân.

Đối tượng

Đối tượng bị ảnh hưởng: Người dân vùng núi và ven sông suối, đặc biệt là các hộ nghèo, người già, trẻ em và người khuyết tật – những người khó có khả năng tự sơ tán hoặc ứng phó với tình huống khẩn cấp. Chính quyền địa phương, nhất là cấp xã và thôn bản, chịu áp lực lớn trong công tác phòng chống, ứng cứu và khắc phục hậu quả thiên tai. Các lực lượng cứu hộ – cứu nạn, thường xuyên đối mặt với nguy hiểm do thiếu thông tin chính xác và kịp thời về diễn biến thời tiết, địa hình và mức độ rủi ro. Ngành nông nghiệp và giáo dục, khi mùa màng bị cuốn trôi, trường học hư hại hoặc gián đoạn do thiên tai, ảnh hưởng đến đời sống và tương lai của người dân

Tác động

Tác động của vấn đề: Thiệt hại về người và tài sản: Mỗi năm có hàng chục người thiệt mạng hoặc mất tích do lũ quét, sạt lở đất; hàng nghìn ngôi nhà bị cuốn trôi hoặc hư hỏng nặng, gây tổn thất lớn cho người dân. Ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế: Mất mùa, gia súc chết, cơ sở vật chất bị phá hủy khiến người dân rơi vào cảnh khó khăn, đặc biệt là các hộ nghèo càng thêm dễ tổn thương. Gián đoạn hoạt động xã hội: Giao thông tê liệt, học sinh không thể đến trường, người dân không tiếp cận được dịch vụ y tế, cứu trợ chậm trễ. Tăng gánh nặng cho chính quyền: Công tác cứu hộ, hỗ trợ tái thiết tốn kém thời gian, nhân lực và ngân sách, trong khi việc dự phòng và cảnh báo chưa hiệu quả. Tâm lý bất an kéo dài: Người dân luôn sống trong lo lắng mỗi mùa mưa bão, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống.

Thời điểm, Bối cảnh

Thời điểm và bối cảnh xảy ra vấn đề: Vấn đề thường xảy ra vào mùa mưa bão hằng năm, kéo dài từ khoảng tháng 6 đến tháng 11, đặc biệt nghiêm trọng vào các tháng 9 và 10. Khu vực chịu ảnh hưởng nhiều nhất là các tỉnh miền Trung như Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, và Quảng Nam – nơi có địa hình đồi núi hiểm trở, xen kẽ sông suối và dân cư sống rải rác. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, bão mạnh, lũ quét và sạt lở đất ngày càng tăng. Nhiều địa phương chưa có đủ nguồn lực để đầu tư vào hệ thống theo dõi, cảnh báo thiên tai hiện đại, trong khi dân cư vẫn còn thiếu kỹ năng phòng tránh và phản ứng kịp thời với các tình huống khẩn cấp.

Thực trạng

Thực trạng, vấn đề đang tồn tại: Hiện nay, tại nhiều vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi thiên tai như lũ lụt và sạt lở đất ở miền Trung, hệ thống cảnh báo sớm còn thiếu và yếu. Việc dự báo thời tiết chưa đủ chính xác và chưa được cập nhật kịp thời đến người dân. Nhiều địa phương vẫn chủ yếu sử dụng phương pháp thủ công như loa phường hoặc cán bộ đi thông báo từng nhà, dẫn đến việc người dân không được sơ tán đúng lúc, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Ngoài ra, hạ tầng công nghệ phục vụ công tác dự báo và cảnh báo cũng còn hạn chế, không đồng bộ giữa các địa phương. Điều này làm giảm hiệu quả phòng chống và ứng phó với thiên tai.